A última xeración de libreiros revoluciona Pontevedra
Por Mónica Patxot & Oskar Viéitez
Son a última xeración de libreiros, así se definen fronte a un negocio tradicional. A crise do sector puxo en auxe en Pontevedra outras alternativas, lugares que ofrecen moito máis que un libro. ÿ aquela delicada tesitura do renovarse ou morrer.
A organización de eventos, exposicións ou presentacións era algo impensable ata hai uns anos e con todo agora supón algo inseparable da propia función de librería.
ÿ o caso de Cronopios. Naceu contracorrente, foi no ano 2009, os irmáns Corbillón, Mercedes, Anxo e Margarita, cumprían co seu soño no vello local no que o seu pai tiña unha axencia inmobiliaria. De vender ladrillo a vender libros.
"Antes de ser libreiros éramos grandes lectores y amantes del libro. Porque no sólo nos gusta leer, nos gusta el libro", explícannos Mabel Cabrera e Adriana Otero. "Cuando se montó la librería se pensó en eso, en hacer lo que tú quieres como lector y como cliente. Eso también es adaptarte a la gente".
ÿ un modelo empresarial baseado nas persoas, capaz de habituarse aos cambios sen esquecer os seus principios. Un espazo atractivo no que calquera pode pasear entre libros sen que lle metan presa, onde intercambiar opinións e recomendaciones de autores, onde os nenos manosean os libros..."oye que sufres eh, en silencio. Pero tienes que dejarles, porque el libro tienes que tocarlo y hojearlo. Es como cuando viene plastificado y te preguntan si se puede abrir, ¡por supuesto! Tienen que ver que sensación te da, hay que dejar a la gente acercarse a los libros, darles libertad", apunta Mabel.
Sabían vostedes que en Pontevedra hai unha libreira que fai maxia? Chámase Luz Gallego e está á fronte da Librería Seijas. Os nenos din que ela sempre acerta co mellor libro para cada un deles. "Que va tiene que haber fallos", corríxenos, "nosotros también damos la oportunidad de devolver el libro si no funciona. Me da mucho coraje si un padre se gasta 15 o 20 euros en un libro para un niño. Si no le funciona y el niño no lo quiere entonces el lector de desactiva y el padre también".
Devolver un libro parece algo estraño xa que cando menos implica que o libro manoseouse, "pero no se gasta, el negro sobre blanco sigue estando ahí. No pasa nada. Llegan muy poquitos de vuelta. En una campaña crucial como es la Navidad, que se compra masivamente y a veces por obligación, nos llegan devueltos sólo por ser repetidos, tipo Jerónimo Stillton. Pero la verdad es que es un placer que entren por la puerta y te digan: oye aquel libro que dijiste ¡un éxito total!"
-¿Se lo dicen mucho verdad?
-Si la verdad es que sí (dí poñéndose colorada)
-Tiene fama de eso.
-Mira que del Mago a la Meiga hay un paso y eso puede ser peligroso porque en otras épocas las quemaban en la hoguera.
(Interrompe un cliente)
-Hola. Quería un libro para un niño pequeñito para que aprenda a hacer pis en el orinal.
-Vamos a ver Me imagino que rondará los dos añitos. Tenemos estos dos.
-Este, si éste. Perfecto.
Luz ten claro que as librerías terán que renovarse e adaptarse, pero sobrevivirán máis aló do libro electrónico "aunque no va a dar para un tejido de librerías como el que tenemos ahora y sobretodo va a ser la muerte de las editoriales pequeñas, independientes, las que publican obras de calidad, que son el reducto de los grandes lectores, eso peligra. Ojala nos equivoquemos".
"Creemos que todo lo que se pueda descargar gratis es legal y estamos cometiendo unos errores gravísimos"
Teñen que sobrevivir os dous soportes, afirma, o libro electrónico e o de papel,"pero tenemos un problema cultural grave, creemos que todo lo que se pueda descargar gratis es legal y estamos cometiendo unos errores gravísimos. Afortunadamente eso no ocurre tanto en la línea infantil. La principal medida es concienciarnos de lo que estamos haciendo. Ya ha pasado con los discos".
Na Librería Seijas sinalan que a supervivencia dos seus negocios tamén pasará pola especialización. No seu caso coa literatura infantil e no da Librería Paz co cómic.
Paz é unha das librerías pioneras en Galicia en prestar unha atención especializada á banda deseñada, distinguíndose por ser unha das súas grandes difusoras. Desde os anos 90, Cano Paz, percorre feiras e eventos de todo tipo por gran parte de Galicia, achegando a moitos afeccionados exemplares difíciles de atopar. O seu establecemento foi fundado polos seus pais, Isidro Paz e Dolores García en 1968 e el sóuboo reinventar.
"A maioría das librerías non existirían se tiveran que pagar un aluguer, coa que gastos que esto ocasiona. Eu creo que esa é a primeira razón da desaparición das librerías do centro das cidades. Se supón que a situación económica cambiará e seguirá sendo negocio vender libros en papel. Sobrevivirán as grandes librerías de multinacional pero a librería de barrio e as especializadas serán outra cousa, e seguramente non poderán pervivir nas cidades pequenas", afirma Cano.
"Eu si creo non futuro do papel, do libro. Pero creo que en determinadas cousas vai desaparecer, afortunadamente as enciclopedias desapareceron, está a rede".
Neste sentido os libreiros pontevedreses coinciden en que os temas dos que realmente hai que coidarse para que este negocio milenario siga existindo son o da competencia desleal dos centros comerciais, o IVE, o apoio ao comercio local, ou o fomento da lectura, entre outros.
"O horizonte e feo, polo tipo de sociedade na que se está a vivir, eu creo no mundo éste, pero esto leva tantísimo traballo espero que as miñas fillas non teñan que vivir disto. Porque é moito sacrificio. Non durmes. Dame vergoña decilo pero con tanto traballo ata deixei de ler. Vives buscando libros para outras personas. Pero para recomendar hai que ler", confiesa Cano mentras atende ao público do Outlet de libros do Café Moderno, unha iniciativa que el mesmo impulsou "traballo hai máis que nunca, teño a cabeza botando por fora: feira do libro, outlet, etc".
Iniciativas como as descritas suxiren que o libro de papel terá moito máis percorrido, aínda que quizá as librerías do futuro parézanse ben pouco ás que se coñecían ata agora. Acórdanse de Michelena, Viñas, Seoane, Paredes, Portela, Pondal?
Obviamente aínda que están baseados en términos de rendabilidade, as librerías non son un negocio para facerse rico. Si algo nos deixaron claro os nosos libreiros é que son moitos custos e pouco beneficio económico. Pero tamén falaron de pracer, de ilusión, e do goce que supón traballar en algo co que soñaras e iso a día de hoxe, coincidirán connosco, é un luxo.