Galicia, abocada a un verán sen verbenas: "É un desastre", afirman as orquestras
Por Alejandro Espiño
Será difícil que, pola "nova normalidade" que impoñerá a crise do coronavirus, volvan os "agarrados" ás noites estivais de Galicia, o 'cubalibre' cos amigos na barra da cantina ou as ceas a base de polbo, churrasco e sardiñas, culminadas polas delicias que ofrecen as coñecidas 'rosquilleiras'.
É difícil atopar a un galego que, dunha maneira ou outra, non gozase de todas estas tradicións, vinculadas coas populares verbenas. Pero o coronavirus ameaza con silenciar estas veladas durante todo o verán e con elas ás súas inseparables orquestras, que xa facer números ante unha tempada que se presume desastrosa para elas.
"Fomos os primeiros en parar e seremos os últimos en volver porque é imposible que nunha verbena non haxa contacto coa xente", explica Cirano Núñez, director de El Combo Dominicano, orquestra que tiña previstas 130 actuacións ata o próximo 15 de outubro, a gran maioría nos meses de xullo e agosto, nos que "traballamos case todos os días".
Co diñeiro que facturan no verán "mantémonos todo o ano", asegura Núñez, que calcula que se a actividade non se retoma en xullo "será un desastre", porque se hai un maior atraso a tempada "xa non valería a pena" ante as previsibles choivas do outono.
Desde a orquestra Panorama, unha das máis importantes de Galicia, teñen claro que "se nos deixan saír a actuar, algo faremos", como explica o seu director, Lito Garrido. No seu caso, tiñan 150 datas reservadas entre abril e outubro. "As perdas son tremendas", recoñece.
O escenario é, ademais, "moi complicado" segundo Garrido ante a "inseguridade" na que se atopan porque "non sabemos cando poderemos empezar" e, salvo que sexa pronto, temen perder a tempada e apenas xerar ingresos ata a Semana Santa de 2021.
O parón forzoso polo coronavirus, segundo o responsable de El Combo Dominicano, chegoulles "no peor momento" porque, como todos os anos, todo o seu orzamento invístese nos primeiros meses para preparar a tempada estival.
"Estamos todos endebedados e afogados", recoñece Cirano Núñez. No seu caso porque, ademais, do cambio do escenario e gastos fixos de persoal, transporte ou locais de ensaio, a súa orquestra quixo renovar a iluminación e o vestiario dos seus integrantes para "potenciar o espectáculo".
Desde decembro levaba traballando Panorama no seu novo espectáculo. Só faltaban quince días para arrancar a tempada e "como todo dios" investiran moito diñeiro. "E o grave será aguantar o inverno", apunta Lito Garrido, que vaticina que lamentablemente algunha orquestra "quedará polo camiño".
El Combo Dominicano xera unha trintena de postos de traballo directos e estuda presentar un ERTE, mentres que Panorama, da que viven unhas 35 familias, xa o fixo. Pero un ano sen traballar, recoñecen os responsables de ambas as orquestras, "é moito tempo".
Confían en que as administracións "non se esquezan de nós", xa que como lembra Cirano Núñez, as verbenas en Galicia "xera unha actividade económica brutal" porque son "moito máis" que un evento festivo, "son un patrimonio cultural que hai que protexer".
De cara o Xacobeo 2021, a Xunta de Galicia debería, segundo o líder de Panorama, "facer menos festivais con grupos internacionais" e protexer as verbenas populares
Ambos teñen claro que, de cara o Xacobeo 2021, a Xunta de Galicia debería, segundo o líder de Panorama, "facer menos festivais con grupos internacionais e que ese diñeiro quede aquí, para a nosa cultura", protexendo as verbenas populares.
A pesar desta situación, o director de El Combo Dominicano prefire manter un halo de optimismo porque "o vento pode cambiar". Mentres tanto, asegura, as orquestras tratarán de capear o temporal coa súa actividade na internet e con actuacións en televisión.
A esta análise únese Merchy Treviño, presidenta da asociación de empresarios da verbena galega (ASEVEGA), que coincide que "estamos todos fastidiados". A pesar diso, cre que as orquestras máis pequenas terán "máis capacidade de resistencia" ante a crise que se aveciña.
Non só porque non arrastran o persoal e a infraestrutura das grandes bandas, algo que lles obriga a facer "moitas actuacións e moi remuneradas". Os organizadores das verbenas, en moitos casos os propios veciños, "non poderán xuntar tanto diñeiro como antes", afirma Treviño, polo que contratarán a estes grupos máis modestos para as súas festas.
A este respecto, desde ASEVEGA pediron ás administracións que "protexan" a estas comisións de festas e lles dean cobertura económica porque "así teremos traballo". Iso si, sempre que as orquestras sexan "comedidas" nos seus gastos e "teñan cabeciña".
"Se imos queimar un cartucho para darnos a puntilla, é mellor reservarnos con traballos paralelos e aguantar ata o ano que vén", sinala Merchy Treviño, que tamén fai certa autocrítica sobre a situación que atravesa o sector.
Considera que "estamos a cavar nosa propia tumba" coa competición iniciada por orquestras "de certa relevancia", que buscan mellorar as súas infraestruturas "constantemente" e apostar por espectáculos "sobredimensionados".
Moitas delas, coa situación provocada pola COVID-19, "teñen agora a espada de Damocles encima", segundo a presidenta desta asociación, porque sen as actuacións previstas para este verán non terán diñeiro para pagar o investimento realizado nos últimos meses.
Treviño, ademais, lembra que a pesar de crear moitos postos de traballo "o noso sector non é de primeira necesidade", polo que as orquestras terán que reclamar os mesmos dereitos "de calquera outra empresa" e facer ERTE "o que poida". E, reitera, "ser moi prudentes" porque non é fácil vaticinar cando entrarán eles na "nova normalidade".
Relacionadas:
-
'Cultura no Camiño' recala en Vilaboa e Ponte Caldelas
Por Redacción |
-
A Orquestra Panorama cancela a súa xira polo coronavirus
Por Oskar Viéitez |
-
A Xunta, a favor da celebración de verbenas durante este verán
Por Redacción |
-
50 vídeos, 6.000 reproducións para bailar no confinamento ao ritmo do Grupo Rever
Por Redacción |
-
Aforamento reducido, varios pases por espectáculo e programación todo o ano, propostas do Pazo da Cultura
Por Alejandro Espiño |
-
As librarías e os museos, os primeiros en abrir no sector cultural; cines e teatros terán que esperar
Por Alejandro Espiño |
-
Sánchez sitúa a "nova normalidade" a finais de xuño tras unha desescalada en catro fases
Por Alejandro Espiño |
-
A música afianza os vínculos entre Caldas e municipios 'irmáns' de Colombia e Portugal
Por Redacción |