Santiago Posteguillo: "Se Julio César fora como Putin, tería matado a todos os seus inimigos"
Roma soy yo (Ediciones B) é, probablemente, o proxecto literario máis ambicioso que xamais emprendeu Santiago Posteguillo (Valencia, 1967). Non é só unha novela. É o punto de partida dun gran relato por entregas ao que, asegura nesta entrevista con PontevedraViva, dedicará os próximos anos da súa vida. O seu protagonista, Julio César.
El foi un home destinado, desde o seu nacemento, a converterse nunha lenda. E, a pesar de todo o que se escribiu sobre el, a súa historia séguenos sorprendido e apaixonando a partes iguais. E máis se, como é o caso, chega ás nosas mans narrada con tanta mestría. A librería Cronopios foi o lugar elixido para a súa presentación en Pontevedra.
Dun personaxe que se escribiu tanto como Julio César, queda algo por contar?
Hai moito que descubrir de Julio César porque ás veces cando un personaxe chega a tal nivel de lenda e de mito, o que adoita ocorrer é que terminan sendo coñecidos por unha serie de grandes trazos que poden aproximarse ou non á realidade do personaxe. E desde logo, se hai algo que é moi descoñecido é o ser humano que había detrás de Julio César.
Nesta novela imos coñecer unha parte súa moi descoñecida. O Julio César que foi avogado. Era relativamente frecuente que os patricios romanos exercesen como acusador ou como defensores en xuízos que eran públicos e ao que asistía o pobo de Roma. Era unha oportunidade magnífica para darse a coñecer na súa oratoria ou no seu ideario político.
Ese xuízo contra o senador Dolabela -man dereita do ditador Sila- no que el exerce como acusación é o punto de partida desta novela. Que tiña ese episodio de especial?
Foi o momento no que el se deu a coñecer realmente ante o pobo de Roma e a xente ve que, de súpeto, teñen outra vez un líder que reclama os seus dereitos. Por iso pareceume tan importante ese momento e, á vez, tan descoñecido. Esa combinación parecíame un moi bo arranque para esta esta serie de novelas que quero facer.
Foi ese proceso xudicial un punto de inflexión para el?
Para el e para a xente, que detectou que nel volvían ter un líder. O pobo romano esixía unha mellor repartición de dereitos e de riqueza. A oligarquía senatorial non atendía estas demandas. Todos os tribunos que reclamaban iso ían sendo asasinados. Un tras outro.
Julio César entra nesa liña. Veno como un líder audaz que se atreve a encausar a un criminal corrupto sen importarlle nada. Nin o diñeiro que ten, nin que teña sicarios nin que comprase ao tribunal. Que alguén se enfronte a iso chama a atención do pobo e por iso é un momento clave e, á vez, descoñecido porque o texto do xuízo está perdido.
Sen esa documentación, como reconstruíches a historia?
Hai datos que se conservaron, incluída a sentenza. Iso non axuda para que o noveles pero como son moi cabezota, dediqueille moito tempo a documentarme. Lin xuízos similares da época e recorrín a un catedrático de dereito romano. Pero os diálogos son meus e o modo no que o conto é a fórmula que eu achego para que resulte como unha película.
A novela vai ser traducida ao inglés e cando estaba a negociar cos editores norteamericanos non o vían claro. Ao final díxenlles, mira isto é unha novela de John Grisham cun xuízo de fío condutor, con saltos atrás no tempo para explicar a loita polo poder en Roma ao estilo Xogo de Tronos. E entendérono.
Despois de escribir tanto sobre a Antiga Roma, sentíaste agora máis preparado para abordar unha figura de tal calibre como a de Julio César?
Non sei se é o momento máis adecuado pero si o que eu necesitaba. Tiña que estar cómodo escribindo sobre Roma e ter un pouco máis de confianza na miña capacidade de narrar e comprender o mundo romano. Escribir antes de Escipión, de Trajano ou de Julia permitiume coñecer o contexto no que xorde Julio César e as causas polas que xorde.
Poderiamos dicir que o esplendor da Roma clásica nace e morre con Julio César?
O que pasa con Julio César é que é a bisagra da transformación político social en Roma. Hai unha oligarquía duns poucos que mantiñan todo o poder e contra iso el rebélase. Transfórmao nun sistema que, dependendo do emperador que houbese, podía atender máis as necesidades do pobo que a fórmula ditatorial. El cámbiao todo.
Neste primeiro libro dos seis que trazaches, tamén coñecemos detalles da infancia. As nais sempre marcan o carácter dos seus fillos, pero quizá máis a de Julio César?
Creo que non sería ese líder indómito para quen non existe a derrota ou a rendición como unha posibilidade se non é por ela. Aurelia forxa un heroe audaz. É un personaxe moi interesante porque aí imos ver que ela sofre unha contradición sentimental. Creou ese fillo heroico, que é o que ela quería conseguir, pero dáse conta que iso lle carrexa inimigos mortíferos.
Neses anos nos que se está forxando o seu carácter, como dicías, non era unha persoa extremadamente popular, pero xa apuntaba maneiras, non?
Desde logo. A primeira vez que entra en combate consegue unha gran condecoración militar. Xa con 18 anos enfróntase contra o ditador Sila, o gran inimigo da súa familia. Só nestes dous pequenos trazos el xa mostra que se sae do habitual, ata tal punto que será o propio Sila o que queira acabar con el. Sabía que lle ía a dar moitos problemas.
Vista a cantidade de inimigos poderosos que tiña, como logrou sobrevivir tanto tempo?
O sorprendente non é que o matasen cando o mataron senón que chegase vivo ata os 56 anos. Tentárono matar constantemente. Os senadores tiñan claro que era un inimigo moi perigoso e que non lle podían controlar. Aos 23 anos xa o tentaran matar tres veces. Era un xenio militar. Non puideron con el ata que o rodearon a traizón e o mataron.
Gobernou con disciplina férrea pero tamén perdoou aos seus inimigos. Foi ese o seu erro?
Desde un punto de vista egoísta o foi, evidentemente. Julio César perdoou a todos aos que derrotou na guerra civil. Se fose como Putin, mataríaos a todos. Foi o seu erro político pero foi unha mostra da xenerosidade do seu carácter.
Agora din que Julio César foi un ditador e un xenocida. Hai un revisionismo que trata de explicar o século I AC desde os valores do século XXI. Entón non había Convención de Xenebra, non estaba a ONU. Para resolver os conflitos territoriais había que dar primeiro e dar mellor.
Pero dentro diso ten a magnanimidade que non ten o ditador que entendemos hoxe en día. Putin mata os seus inimigos. Pero non cun puñal. Envenénaos con produtos químicos. E, ás veces, espera a que pasen dous ou tres anos para que esa persoa non estea en primeira plana. Pero os mata a todos. Iso é un ditador incuestionable.
Hai agora mesmo algunha figura que te poida lembrar a Julio César?
Cústame moito. Os políticos na Antiga Roma adoitaban facer coincidir as súas palabras coas súas accións. Julio César cría o que dicía e actuaba en consecuencia. Iso hoxe en día non é habitual. A min chámame a atención Zelenski. Todos pensabamos que en canto os rusos entrasen co exército collería un avión e sairía do país.
Iso é o que probablemente faría calquera político occidental. Pero púxose un casco e dixo que non se ía. Logo hai que ver a evolución que terá pero hai que recoñecer que lle botou arrestos e está a ser consecuente co que dixo. Non estamos afeitos a que un político o sexa e máis xogándose a vida. Julio César fixo iso.
E agora mesmo que estás en Galicia, onde os romanos deixaron moita pegada, non me resisto a despedirme sen preguntar: veremos nos teus próximos libros a Julio César por estas terras?
Teño que ver como o fago porque é verdade que Julio Cesar estivo tres veces no que era Hispania. Se conto absolutamente todo o que fixo este home, non me chegan nin vinte novelas. Teño que ver como conto as cousas para que o relato nunca perda ritmo.
Non quero comprometerme a dicir que sairá paseando por Galicia porque teño que valorar ben que episodios bélicos, persoais, sociais e políticos conto. Trátase de contar unha boa historia, da forma máis entretida posible e buscando que o lector salga coa sensación de aprender algo. Eu fago novelas para entreter e dígoo con todo o orgullo do mundo.
Relacionadas:
-
RADIO.- O 'rhetor' Carlos de Miguel ficciona a historia do baixo imperio coa novela 'El ocaso de Roma'
Por Marisa Ciordia |
-
Arantza Portabales: "O día que non quede nada do que era cando empecei, deixarei de escribir"
Por Alejandro Espiño & Mónica Patxot |
-
Agustina Guerrero: "Sempre recordas todo aquilo onde houbo unha emoción. O demáis, desaparece"
Por Alejandro Espiño & Mónica Patxot |
-
Arturo Lezcano: "Desde 1983 todo acelerou. Pasaron moitas cousas en pouco tempo. España ía a mil por hora"
Por Alejandro Espiño & Mónica Patxot |