O doutor Steven Emerman, experto en xeofísica con máis de tres décadas de experiencia como consultor independente para empresas mineiras e organismos públicos, cualificou como "tecnicamente imposible" o proxecto que Recursos Minerales de Galicia (RMG) pretende presentar en decembro para a explotación mineira de Doade, en Beariz, Ourense, na Serra do Suído.
Durante unha rolda de prensa celebrada este luns no Gorgullón, en Pontevedra, na que participaron colectivos veciñais e ecoloxistas, Emerman advertiu que o plan presentado pola empresa é "unha ficción" que non se corresponde coa realidade técnica da minería moderna.
"En toda a historia da minería mundial non existe ningún exemplo dunha explotación sen contaminación, e menos aínda nun clima húmido como o galego", subliñou o experto.
O xeofísico cuestionou especialmente o plan de xestión de residuos, explicando que é imposible almacenar todos os refugallos mineiros de forma subterránea:
"A industria mineira só pode reutilizar como máximo o 50% dos refugallos, debido á expansión que sofren as rochas tras as explosións e a trituración", afirmou en relación a este proxecto para obter litio, destinado a baterías.
Ademais, denunciou que o consumo de auga previsto no proxecto (0,28 metros cúbicos por tonelada de mineral) está moi por baixo do estándar da industria, que require un metro cúbico.
María Rivas, portavoz de SOS Suído-Seixo, denunciou a "opacidade" que rodea ao proxecto, que afectaría a cinco municipios entre Pontevedra e Ourense, entre eles atópanse concellos como A Lama ou Cerdedo-Cotobade.
"A empresa está a realizar unha campaña de greenwashing, pedindo opinión á veciñanza sobre un proxecto do que non temos información oficial", explicou sobre a limpeza de imaxe que busca a empresa promotora Samca.
A preocupación céntrase especialmente no impacto sobre os recursos hídricos. Tito Augusto de la Vega, portavoz veciñal de Doade, alertou sobre o risco para os mananciais da zona: "Queremos manter limpos os mananciais dos que bebemos todos os días, e que non aparecen recollidos nos informes".
Benito Andrade, da Asociación pola Defensa da Ría de Pontevedra, indicaba que os acuíferos circulan por granitos moi fracturados e esas augas alimentarán ríos como o Verdugo e o Lérez para despois desembocar na ría de Pontevedra e na ría de Vigo.
Pola súa banda, Cristóbal López, de Ecoloxistas en Acción, lembrou que o anterior proxecto, denominado Alberta I, foi rexeitado pola Confederación Hidrográfica Miño-Sil polo seu impacto nos cursos de auga e que este proxecto é o mesmo pero fraccionado.
O plan mineiro, que abrangue unha superficie de 1.700 hectáreas, sitúase nunha zona estratéxica onde nacen varios ríos que desembocan nas rías de Pontevedra e Vigo.
O experto Emerman advertiu que a natureza da pegmatita, o mineral que se pretende extraer, pode conter elementos tóxicos como arsénico, cadmio, chumbo e incluso materiais radioactivos que poderían contaminar acuíferos e ríos.
Os colectivos veciñais tamén expresaron a súa preocupación polo impacto das explosións subterráneas nas edificacións centenarias da zona e polo risco de afundimentos do terreo.
"Converteríamos unha zona verde nun deserto. Por moito que chova, acabaría coa vida animal e vexetal. Sería unha catástrofe ecolóxica sen precedentes", concluíu unha portavoz veciñal.
RESPOSTA DA EMPRESA
Desde Recursos Minerais de Galicia, SA, empresa promotora de Mina Doade, sinalan que "o proxecto contempla as máximas garantías para que non se produza ningún impacto nas tomas de auga da zona de Doade. A investigación encargada á Universidade da Coruña determinou que as operacións de todo o proceso non xerarán efectos adversos nas tomas de auga da parroquia de Doade. Tampouco se producirán efectos sobre as augas superficiais".
Ademais, destacan que a entidade de conca con competencias sobre o proxecto é a Confederación Hidrográfica Miño-Sil, polo que "é absolutamente imposible, desde o punto de vista xeográfico, que o proxecto afecte ás rías de Pontevedra e Vigo".
En canto á radioactividade da rocha obxectivo, a pegmatita, "non é máis radioactiva que o granito común que se atopa no subsolo de case toda Galicia".
Recursos Minerais de Galicia confirma que ten previsto presentar a finais de ano unha solicitude de concesión de explotación nunha superficie de 13,6 hectáreas nun monte en Doade, en Beariz (Ourense). "No último trimestre de 2024 continúa a elaboración de todos os proxectos técnicos de cesión a concesión de explotación do dereito mineiro: Proxecto de explotación, Estudo de Impacto Ambiental e Plan de Restauración".
Ata o momento da presentación do proxecto completo á Administración autonómica (con competencias en minería), toda a información dispoñible pódese consultar en minadoade.gal
Unha vez presentada, a administración abrirá o correspondente trámite de información pública no que os cidadáns poderán acceder a toda a documentación técnica definitiva.