Beatriz Suárez-Vence Castro
'Corpo de Antiochia'
O pasado sábado asistín ó Vermú entre Libros que xa ven sendo un clásico na pontevedresa libraría Paz. Alí Tamara Andrés falou do seu poemario Corpo de Antiochia.
Tamara é unha das promesas consolidadas da nosa poesía. A nosa, a galega. Formada en letras, filóloga e tradutora, amosa o mais fondo de si nos versos.
Falou do proceso creativo. De como fai súas- e eu tamén- as verbas que escoitou no programa de Ramón Gener, no documental This is art: Cando creamos, rompemos o espello cun martelo e, cos anacos que quedan, imos conformando unha nova imaxe. A creación como transformación dunha realidade que polos motivos que sexan,- cada creador terá os seus- non abonda, non fai que nos sintamos reflectidos e por iso creamos outra, a nosa maneira, que é polo tanto máis real para nós.
Tamén falou Tamara da poesía como acubillo. Penso que os que gustamos dos poemas imos buscando neles a calidez que non atopamos na prosa, e tamén unha maneira de sanar as nosas feridas. Buscamos quizáis un xeito de compartir a dor e desa maneira facelo menos lacerante. Sentirnos comprendidos e amparados na dor colectiva, e o mesmo tempo, liberarnos dunha parte da nosa carga.
Antioquía é no poemario de Tamara unha cidade imaxinada que sirve como metáfora do desterro.
Todos nós, coido, cando xa imos tendo unha idade, fomos desterrados dalgún sitio: da xuventude, dalgún tipo de amor, da saúde, dos tempos en que eramos totalmente felices ou eso pensábamos. Nembargantes durante o tempo que dura ese desterro aprendemos a vivir. Non é estéril. Case sempre, voltamos a atopar ese espazo ideal, esa Antioquía, cando completamos o círculo e voltamos, xa coa lectura feita. Ainda que o lugar que atopamos a volta xa nunca vai ser o mesmo, porque nós tampouco o somos.
O poemario de Tamara Andrés divídese en tres partes: A Extinción, O Desterro e O Retorno, que descreben unha viaxe emocional o interior dun mesmo.
A autora ten, pese a sua xuventude, unha intensidade e unha melancolía, un sentido do que é vivir, propio da xente con máis anos nas súas costas. Fala da ausencia da beleza "nas pegadas dos que obrigan a marchar"; da definición dos conceptos polo seus contrarios. Do realismo máis tráxico. Ten a influenza recoñecida da sua outra lingua materna: o francés e da Nouvelle Vague. Da súa devoción por Magritte e a presenza constante da Natureza como un elemento importantísimo da viaxe emocional: as árbores e, sobre todo, o mar.
As referencias ó corpo, á pel, ás mans, ós beizos, dotan os seus versos dunha carnalidade necesaria para comprender outro tema fundamental no libro: a propia identidade, o recoñecemento dun mesmo e do xeito que ten de expresarse.
A lingua da terra, a galega, conforma tamén unha parte importante na procura desa identidade. A lingua nai, a primeira que brota cando comenzamos a falar e a que, no final, nos devolve a terra, os olores e as lembranzas que creramos perdidas: a memoria como ancla no mar profundo de Antioquía, no seu corpo, no de Tamara Andrés. No noso, cando lemos a sua poesía.