Marta Rodríguez Engroba
Ana
Ana xa traspasara o ecuador da vintena cando se viu na necesidade de acudir por primeira vez a unha comisaría.
Unha imprudencia provocada por ese convencemento que case todos temos nalgún momento de que hai cousas que a nos nunca nos pasarán a fixera andar durante unha tarde de rebaixas co bolso aberto, atopándose, cando se dispoñía a pagar, con que a súa carteira desaparecera.
Acudiu a poñer unha denuncia, non sen pensalo dúas veces, pero, dado que non soamente lle roubaran os cartos, se non todos os documentos e as tarxetas, non puido eludir o que daba por sentado sería un desagradable trámite.
Non o foi tanto. O policía encargado de recoller a devandita denuncia non soamente a atendeu con toda amabilidade, se non que mesmo a consolou cando ela mesma se recriminaba, entre avergonzada e amolada, ter sido tan descoidada, asegurándolle que eso era algo que lle podía pasar a calquera e que non tiña por qué sentirse mal, o que contribuíu, lóxicamente, a tranquilizala un tanto.
Non foi ata case dous anos despois cando se viu na obriga de volver a visitar esa comisaría.
O motivo tamén foi un roubo, pero esa vez cometido no seu lugar de traballo.
Cando Ana chegou a súa oficina pola mañá, atopouse coa porta aberta, todo revolto, e varios caixóns baleiros.
Asustada, chamou á policía, que acudiu con rapidez, e que a tranquilizaron, xa que se atopaba moi nerviosa, o mesmo que cando, máis tarde, acudiu as dependencias policiais para prestar declaración.
Novamente a amabilidade foi a tónica xeral, e cando se amosou preocupada por se, inadvertidamente, ela mesma, por mor da présa, deixara a porta mal pechada cando rematara a súa xornada laboral o día anterior, os policías presentes apresuráronse a tentar calmala e a dicirlle que non se agobiara, que posiblemente os ladróns xa tiñan a oficina de ollo, e, dun ou doutro xeito, se tiñan previsto entrar, o ían facer, polo que non debía sentirse culpable para nada, algo que tamén lle aclararon aos seus xefes e que ela agradeceu profundamente.
Foi pasando o tempo, e ambos incidentes caeron no esquecemento.
A vida de Ana mudou nese tempo, e moito.
Apenas un ano despois do roubo na súa oficina, coñeceu ao que,en pouco tempo, se convertiría na súa parella.
Comezaron unha relación, feliz ao comezo, e na que Ana se sentía moi namorada, sendo, ademais, correspondida.
Tanto que Alberto, a súa parella, estaba constantemente pendente dela, algo que a Ana lle encantaba e a facía moi feliz, e que fixo que, a non moito tardar, se foran a vivir xuntos.
A partir dese momento, as cousas comezaron a mudar. A relación idílica que Ana e Alberto tiñan, foi transformándose nun control obsesivo por parte del, que tiña que saber en todo momento onde estaba Ana, con quen, qué facía, ata o punto de que comezou a repercutir no seu traballo, xa que as chamadas telefónicas eran constantes, como constantes eran tamén as queixas polo "desatendido" que o tiña, o mesmo que a súa casa, ademais de recordarlle constantemente o seu proxecto de ter fillos, un proxecto que Ana nunca secundou, pero que en ningún momento ousou a rebatir abertamente, xa que había momentos nos que mesmo sentía temor diante de Alberto.
A situación volveuse tan tensa, que, finalmente Ana deixou de traballar, para dedicarse tan só a Alberto e a súa casa, e tamén ao futuro fillo que, por fin, estaba xa en camiño.
Ese foi o comezo do inferno máis absoluto para ela, xa que ao control, aos reproches, as descualificacións cada vez máis frecuentes que Alberto lle lanzaba, aos insultos e burlas, pronto se engadiron os golpes, esporádicos ao comezo, para acabar transformándose en verdadeiras malleiras que fixeron que Ana temera pola súa vida, e tamén pola do seu fillo, que xa nacera, e que, curiosamente, para o seu pai, que tanto o desexaba, convertírase nunha molestia, e cada vez que choraba, ou que "roubaba" ese tempo e esa atención que Ana debería dedicarlle soamente a el, os berros e as ameazas eran arrepiantes.
Un día, no que a agresión foi ainda peor e Ana chegou a pensar que non sobreviviría, decidiu que xa non mais, que tiña que salvarse ela, e, o mais importante, salvar a seu fillo, que aquel inferno tiña que rematar, e sacando valor de onde nin ela mesma cría que o tiña, decidiu denuncialo.
Acudiu a esa comisaría soa, xa que a vergoña e o medo lle impediran contarlle a ninguén da súa familia o que lle estaba pasando.
Tan só unha das súas amigas coñecía parte da historia e tan so a ela puido recurrir para pedirlle que cuidara do seu fillo, pouco mais que un bebé, mentras ela faltaba.
Estaba moi nerviosa, tiña medo, e a soa perspectiva de ter que volver a casa co seu verdugo lle producía verdadeiros arrepíos.
O único que lle daba unha certa tranquilidade era que, cando se achegaba a comisaría, non puido evitar lembrar as dúas veces que estivera alí e a amabilidade coa que fora atendida. Daba por sentado que esta vez, e ainda con mais razón, dado o doloroso motivo que alí a levaba, a atención sería igual ou mellor.
Despois dunha espera que non foi curta, por fin a fixeron pasar a un despacho no que estaban dous policías, e tras un breve saúdo, comezaron a tomarlle declaración.
Ana estaba confundida, moi nerviosa e tamén desconcertada polo ton frío e mecánico co que lle ían formulando pregunta tras pregunta, nunha especie de letanía que non se interrumpía nin siquera cando o llanto asomaba e lle impedía falar con claridade.
Pola contra, pedíanlle enerxicamente que se tranquilizara e que fora o mais precisa posible, que concretara datas, horas, nas que fora agredida.
O mesmo daba que tentara explicarlles que non había unha data concreta, tampouco unhas horas, ou unhas circunstancias especiales, que a súa era unha historia de anos de maltrato, na que os golpes, os insultos, as vexacións, eran algo cotián, que sucedía cada día, a calquera hora., e sen ningún motivo definido.
A resposta era sempre a mesma. Tiña que concretar, se non, todo o que estaba a contar non serviría de nada.
Era evidente que non entendían a súa confusión, o seu temor, nin a súa incapacidade para resumir anos de inferno.
Observou, entre bágoas, as olladas que cruzaban os dous policías, e mesmo un movemento negativo de cabeza dun deles, que deixaba as claras que non a cría.
Ambas cousas se repetiron ao cabo dunhos minutos, cando lle preguntaron se tiña algunha proba das ameazas, dos insultos, que Alberto profería continuamente, algunha mensaxe, se podía demostrar que, efectivamente, lle pegaba, así como da actitude brusca e agresiva co seu fillo.
Tentou explicarlles que, lóxicamente, non andaba pola súa casa gravando o que acontecía, e que, ademais, de chegar a plantexarse tal cousa e ser descuberta por Alberto, a súa sentencia de morte estaría asinada, e quen sabe se tamén a do neno.
Esta vez non era como as dúas anteriores que fora denunciar.
Nesta ocasión non lle dedicaron palabras de consolo, nin ninguén tentou tranquilizala.
As preguntas sucedíanse, tiña que repetir o mesmo unha e outra vez, aos policías, ao avogado que lle asignaron, cada vez estaba mais asustada, mais esgotada, e decatábase, ademais, de que non a crían, como deixaron ben patente as palabras cruzadas entre o letrado e un dos policías, inzadas de tecnicismos, pero o bastante claras como para que Ana se decatara de que a estaban culpando, de que había dúbidas sobre a súa versión.
Non tiña probas, nunca antes denunciara, Alberto non se drogaba, non era alcohólico, non tiña armas na súa casa....non era, porén, sospeitoso de nada, e menos ainda culpable.
Ela, pola contra, coa súa indecisión, coa súa incapacidade de precisar horas, datas e sucesos, si daba un perfil altamente sospeitoso, como o desas mulleres, cada vez mais, din algunhas “autoridades” na materia, que poñen denuncias falsas a procura de quen sabe que beneficios, e, por suposto, de afundir aos homes.
En resumo, Ana, como tantas outras mulleres desas as que instamos a denunciar, saiu desa comisaría na que tan ben a trataran cando denunciou os delitos anteriores, porque, lóxicamente, ninguén que denuncia un roubo minte, totalmente desprotexida, vénndose na obriga ineludible de volver co seu agresor, ainda mais agresivo despois de saberse denunciado, e coa sombra da sospeita planeando por riba dela, porque as mulleres vítimas de violencia de xénero pasan, nun tempo record, de ser eso, vítimas, a presuntas culpables, cando non se elimina xa mesmo esa presunción.
Esta non é unha historia inventada.
A de Ana e a historia dunha muller que hoxe está sendo axudada por Si, hai saída, e que, como tantas outras, desde o momento que decidiu denunciar foi condeada por un sistema falso, cruel, que fai da vítima, verdugo.
Esta é a realidade que non sae nas reportaxes onde nos contan esas medidas, esa protección, que se lles presta as mulleres maltratadas.
Tampouco é reflectida en ningunha estatística, porque non existen estatísticas das mulleres que son novamente maltratadas, violentadas, cando acuden a denunciar.
Deso non hai datos, porque, din, tampouco hai queixas.
O medo, a impotencia, de quen sufre, e, por tanto, cala, lles otorga impunidade a aqueles que as convirten en sospeitosas primeiro, e en culpables despois.
Total, as únicas que, de cando en vez, dan a voz de alarma do que está a pasar son catro histéricas que non poden ver aos homes, din os entendidos.
Chegamos a un punto no que ser vítima de violencia de xénero e prácticamente sinónimo de ser culpable.
E ante este panorama, qué facemos?.
Eu sempre tiven moi claro que, para sair da violencia de xénero, non hai outro xeito que non sexa denunciar, pero, a día de hoxe, non podo evitar cuestionarme si, cando lle digo a unha vítima que denuncie, non a estou condeando.
E, o peor de todo, e que estou deixando de cuestionarmo.
Lamentablemente, creo que xa teño a resposta.
Asociación Si, hai saída