Unha escapada de Venecia a Padua
Por Marga Díaz
Situada na rexión do Véneto, a 40 quilómetros de Venecia, Padua é a gran descoñecida do turismo en Italia: a pesar de estar nas rutas da maior parte de circuítos dos grandes operadores turísticos, a visita normalmente redúcese á impresionante Basílica de San Antonio e non permite descubrir as outras xoias desta cidade italiana. E foi xustamente una delas, a Capela dos Scrovegni, a que irremediablemente me impulsou a sacrificar un dos meus días en Venecia para redescubrir esta cidade moderna á vez que medieval, e rebosante de arte.
A pouco máis de media hora en tren e comunicada cun excelente servizo ferroviario, Padua pareceume ademais unha opción moi recomendable para pasar un día enteiro afastada do bulicio da capital Veneciana, sobre todo ao escoller un día de semana en que o turismo non distorsionaba demasiado o ambiente estudantil que respiran as súas rúas: cidade universitaria por excelencia, Padua mostra a súa sinxeleza fronte ao inalcanzable "glamour" de Venecia. Deixando ao carón a metrópole nova desenvolta ao amparo do florecente comercio, as vellas rúas de Padua dan a sensación de cambiar pouco desde o tempo en que se fundou a súa Universidade.
Nalgo me lembran a Pontevedra, co seu casco antigo de gran importancia histórica hoxe xa bastante valorado, aínda que aínda non na súa xusta medida. É agradable ver como o tráfico case se reduce a bicicletas que usan os estudantes e algúns turistas. En días de mercado os postos de froitas e verduras invaden algunhas das súas prazas co trafego propio da vida cotiá e allea ao ambiente máis postizo da actividade turística. O ir e vir dalgúns estudantes lémbrame que teño preto una das Universidades máis antigas de Italia. Sería imperdoable non facer unha parada para ver o seu Patio Antigo e a aula Magna bellamente decorados. Fundada en 1222, nas súas aulas aprenderon e ensinaron personaxes tan ilustres como Copérnico ou Galileo. O xardín Botánico máis antigo do mundo, creado como horto medicinal pola antiga Facultade de Medicina, reforza a omnipresente tradición universitaria de Padua. Tamén os seus belos Palacios fálannos dunha Idade Media de gran esplendor, non en balde as súas canles servían como vías a un crecente desenvolvemento comercial e ao tránsito de peregrinos e viaxeiros de toda Europa.
Entre bares e restaurantes descubro que Padua resulta moito máis alcanzable que Venecia, así que podo gozar tranquilamente nalgunha terracita dun menú ou unha boa cervexa. Pero aínda así non esquezo o motivo da miña escapada, a riqueza artística aparentemente discreta pero potente que esconde esta cidade, así que me poño a iso: O Duomo, a Basílica de San Antonio, a Basílica de Santa Giustina e como non a Capella degli Scrovegni, espéranme.
A Basílica de San Antonio recíbenos na Praza do Santo presidida pola impresionante estatua ecuestre de Gattamelata realizada en bronce por Donatello. É indubidablemente a igrexa de Padua máis coñecida, que atrae non só a miles de turistas senón a peregrinos de todo o mundo ansiosos de visitar o sepulcro do Santo e adorar as súas reliquias. En calquera caso, crentes ou non, a súa fama está ben xustificada: o seu aspecto exterior resulta impoñente cunha mestura de estilos románico, gótico e bizantino. O interior é aínda máis rechamante: o altar maior é un compendio de obras mestras como as decoracións en relevo de Donatello ou as esculturas, candelabros e como non os frescos. Tamén as distintas capelas decoradas en mármores con fermosos tons rosa, laranxa ou verde ou a de inspiración renacentista que acolle o sepulcro do Santo son moi suxestivos.
Pero a miña particular afección pola pintura ao fresco obrígame a permanecer un bo intre admirando os que adornan a nave central e algunhas das capelas laterais: sen as présas propias das visitas guiadas pódense apreciar detalles de gran beleza. Esta segunda visita pola miña conta, sen o ritmo taxado da excursión en grupo dun circuíto, resultou bastante máis proveitosa.
No Prato della Val a canle custodiada por decenas de estatuas dá forma a unha das prazas máis extensas de Italia. Ao fondo adivíñase a Basílica de Santa Giustina, un dos templos que incluín no meu itinerario.
Desgraciadamente o horario é máis restrinxido e o encontro xa pechada, pero o paseo da arte continúa e a visita ao Duomo pode en parte suplir este contratempo. Ao irme achegando á catedral reafírmome na idea acerca desa peculiaridade que comparten moitos templos de Italia: a aparente austeridade dos seus muros e o seu sobrio aspecto externo en nada fan sospeitar a beleza que esconden no seu interior. No caso do Duomo de Padua é o baptisterio o que acolle todo o esplendor, cun conxunto de frescos do século XIV que literalmente cobren paredes e teitos e que culminan coa bela e xeométrica decoración da súa cúpula.
A hora marcada para a visita á Capela degli Scrovegni achégase. A entrada é con cita previa e organízase en grupos limitados. Durante a espera dáme tempo a reflexionar sobre as miñas expectativas, quizais demasiado altas, e temo que vindo dese "museo ao aire libre" que é Venecia talvez a capela poida resultar algo decepcionante.
O seu aspecto exterior non esperta a curiosidade, non convida… unha vez máis é demasiado austero. Con todo só un primeiro paso ao seu interior disipa toda sombra de dúbida: é cegador. Abundan as cores vivas azuis, vermellos e dourados. Os frescos forman un ciclo organizado en secuencias que narran historias da vida de Cristo. Pero ademais Giotto se esmeró en cada figura, en cada detalle. O brillante teito estrelado ou o uso do dourado e fortes cores suxiren aínda influencias góticas e bizantinas, con todo a perspectiva e a posición das figuras mostran xa un mestre precursor da pintura renacentista. Paréceme estar a ver unha das obras mestras da arte italiano talvez só superada polos frescos da Capela Sixtina.
Agora entendo as precaucións do museo: grupos reducidos, aclimatación previa do lugar... A capela esconde unha obra única. Felicítome de sacrificar un día na incomparable Venecia para gozala, aínda que só quédame unha pena, os quince minutos de visita saben demasiado a pouco. Agora xa, volta á estación e tren de regreso a Venecia, non sen antes "gozar" do primeiro gran ballón do outono italiano. Todo un privilexio.
Relacionadas:
-
Paisaxes da España descoñecida
Por Marga Díaz |
-
Berlín: cultura, integración e vangarda
Por Marga Díaz |
-
Venecia, moito máis que pontes e canais
Por Marga Díaz |
-
'A máxica Pontevedra' faise oco na revista Viaxes National Geographic
Por Redacción |
-
A vida eremítica. A beleza da arquitectura rupestre
Por Marga Díaz |
-
'Camino Soria'
Por Marga Díaz |
-
O bosque encantado
Por Marga Díaz |
-
Exipto: un patrimonio crecente e un turismo en decadencia
Por Marga Díaz |