Do instituto Sánchez Cantón á carreira espacial
Por Natalia Puga & Cristina Saiz
As paredes do instituto Sánchez Cantón de Pontevedra albergan estes días catro minisatélites con todos os sistemas dun satélite de verdade esperando a cumprir a súa misión espacial. Non sairán ao espazo exterior, pero o próximo 21 de marzo si estarán no ceo de Lugo. Trátase de catro CanSat, simulacións dun satélite real integrado dentro do volume e a forma dunha lata de refrescos, que o alumnado de primeiro curso de Bacharelato deseñou como parte dun proxecto da Axencia Espacial Europea (ESA) que en España desenvolve o organismo Esero.
Aínda que no resto de Europa a experiencia leva xa anos, este é o primeiro ano en que se celebra un concurso a nivel rexional entre centros de secundaria de Galicia e, como estrea, hai 16 equipos en competición de toda a comunidade. A pesar de que o habitual é que casa centro achegue un só equipo ao proxecto, no Sánchez Cantón hai catro, que implican a un total de 24 estudantes (seis por equipo).
Como parte deste proxecto, o alumnado enfróntase ao desafío de introducir no espazo dunha lata de refresco os principais subsistemas dun satélite de verdade, como alimentación eléctrica, sensores e un sistema de comunicacións, e, a continuación, lanzalo a unha altitude aproximada dun quilómetro, deixándoo caer desde unha plataforma, mediante un dron, un foguete, ou calquera outro método. Nese momento, comeza a súa misión, que consiste na execución dun experimento científico, lograr unha aterraxe sen danos e a análise dos datos recompilados durante o descenso.
Os 16 equipos participantes en Galicia competirán o próximo 21 de marzo nun concurso en Lugo que supoñerá lanzar o CanSat nun dron desde unha altura de 500 metros e e o equipo que resulte gañador competirá a nivel estatal e xa lanzará o minisatélite desde un foguete desde unha altura dun quilómetro. O equipo gañador, chegará á fase europea, na que hai un representante de cada país.
O alumnado do Sánchez Cantón leva semanas traballando no proxecto coa axuda de catro profesores titores. Un deles é José Benito Búa, que sinala que o estudantado asumiu todo o proceso de elaboración destes minisatélites. Incluso o propio contedor do tamaño dunha lata foi obra súa: " fixemos ou deseño 3D e imprimiuse nunha impresora 3D do centro". A intención do centro e dos propios participantes foi "que fagan a maior cantidade de cousas posible".
Así, o paracaídas co que se lanzará o CanSat podería comprarse xa preparado, pero, desde o seu punto de vista, "parécenos máis valioso que eles fagan ou paracaidas, constrúan a antena, fagan ou contedor...". Todo o traballo é seu ata que se lance o propio minisatélite desde o dron e nese momento empezará unha nova fase que tamén correrá pola súa conta. Empezará a rexistrar datos, envíaos por radio a terra, recóllense nunha antena tamén construída por eles mesmos, envíanse a un computador, almacénanse e analízanse.
En todo o proceso, José Benito Búa detecta moita motivación e implicación do alumnado e destaca que "sen esa ilusión por facer algo é imposible un proxecto como o CanSat". Así, o programa ten elementos que a priori son atractivos para os estudantes, pois todo o relacionado co universo e os satélites adoita chamar a atención e "ten un parte de espectacularidade evidente ver caer un trebello desde 500 metros de altura sostido por un paracaidas", pero a maiores implica un traballo intenso e moitas horas de esforzo. " Eles puxeron ou que hai que poñer, que é ou traballo e a ilusión", sinala.
A ilusión nótase na forma de expresarse dos implicados. As especialidades STEM (Ciencia, Tecnoloxía, Enxeñería e Matemáticas) adoitan ter unha porcentaxe inferior de presenza feminina que masculina e neste proxecto sucede o mesmo, pero si hai unha representación feminina. Clara García é unha das participantes, no seu caso, dun grupo integrado por cinco mulleres e un home, e destaca o laborioso de construír o minisatélite, pero tamén de "tentar que non rompa ao caer ao chan facendo un paracaídas" e de recoller todos os datos mediante unha antena que "na maioría dos casos fixémola nós". Tan só un grupo reciclou unha.
Esteban Pinilla está nun grupo que é xusto o contrario, todo homes excepto unha muller, e considera que este proxecto é moi interesante e pode "achegar moito para o noso futuro", xa que a maior parte dos participantes queren estudar unha enxeñería. No seu caso, encargouse de fabricar a antena e cre que "é un gran paso para poder aprender telecomunicacións".
O concurso en si celebrarase o 21 de marzo, pero este mércores xa terán unha actividade importante, unha presentación no Consello da Cultura Galega en Santaigo. Diego Bentoso indica que o teñen todo listo para esta exposición, a primeira proba de lume dun traballo "complicado" no que investiron "moitas horas" de cálculos, fabricación e probas.
Relacionadas:
-
O "luxo" de que o Nobel de Química che adiante os seus novos proxectos e te anime en persoa a estudar "o que vos apaixone"
Por Natalia Puga & Mónica Patxot |
-
Un equipo da Xunqueira I compite na fase galega do certame espacial europeo Cansat
Por Redacción |
-
Estudantes do Sánchez Cantón impóñense na fase galega do certame CanSat da Axencia Estatal Europea
Por Redacción |