A imparable decadencia do balneario pontevedrés que chegou a servir auga á Casa Real
Por Manu Otero
Hai un século "Augas Lérez" era unha prestixiosa marca que atraía a Pontevedra a grandes figuras da política, cultura e aristocracia española. Agora, o balneario do que brotan estas ricas augas está inmerso nunha deterioración imparable á espera dun proxecto que o saque do ostracismo no que caeu tras o estalido da Primeiro Guerra Mundial.
A pesar de perder o esplendor de principios do século XX, a contorna do balneario, coa súa ponte metálica, augas turquesas e coa banda sonora dos paxaros, o río e o vento que axita as ramas das árbores; segue sendo un dos lugares preferidos para facer deporte e a pose en redes sociais.
Con todo, o seu aspecto deixa moito que desexar. Un simple paseo polos seus arredores basta para comprobar como as paredes, pintadas hai uns anos, locen cheas de grafitis de dubidoso gusto. A zona de descanso que rodea a edificación tampouco atravesa o seu mellor momento, a maleza hai meses que non se corta, as varandas, bancos e mesas están rotas e o muro de pedra que debe protexer de posibles caídas ao río presenta algún que outro desprendemento.
O manancial que se esconde no interior da construción tampouco se librou dos efectos do paso do tempo e dos vándalos. O chan atópase parcialmente asolagado e cheo de lixo, mentres que nas paredes foron empregadas como lenzo para máis pintadas.
No Concello son conscientes de que a "xoia" do Lérez leva tempo sen lucir como tal. É por iso que desde a concellería de Desenvolvemento Sostíbel e Medio Natural, que dirixe o socialista Iván Puentes, trataron de captar fondos europeos para a rehabilitación deste espazo. Con todo, existen dúbidas sobre a titularidade da parcela que o departamento de Patrimonio da Xunta leva tempo tratando de dilucidar. E mentres este extremo non se resolva, o balneario seguirá abandonado.
Con todo, o goberno local recoñece que "estamos totalmente interesados nel e se podemos, actuaremos", asegura o concelleiro. De feito, xa existe un proxecto que opta a fondos da liña comunitaria Next Generation para actuar na contorna da senda do Lérez para conectala dalgún modo co mosteiro de San Benito. Un proxecto ao que se podería unir a restauración do balneario se o enigma que aínda pesa sobre a súa titularidade resólvese a tempo.
A historia deste complexo mineiro medicinal remóntase ao ano 1900, cando o empresario Casimiro Gómez, natural de Viascón, regresou de Arxentina para investir parte da súa riqueza na capital da provincia. Como relata o escritor, investigador e divulgador da historia local pontevedresa José Benito García Iglesias nun artigo de opinión publicado en PontevedraViva no 2016, o emprendedor adquiriu unha enorme leira, que comprendía a práctica totalidade do actual barrio de Monte Porreiro, por 100.000 pesetas.
Nela, aproveitando a riqueza das augas que emanan das fontes de Monte Porreiro e Aceñas, construíu un complexo mineiro medicial que incluía un balneario e un hotel. Ademais, comercializou baixo a marca "Augas Lérez" botellas para o consumo doméstico que chegaron a venderse en países como Estados Unidos, Inglaterra, Exipto, India ou Australia.
Sen esquecer, que no 1907 a marca recibiu diversos galardóns e o propio rei Alfonso XIII felicitou a Casimiro Gómez pola súa altísima calidade. Ese mesmo ano obtén o título de Provedor da Casa Real Española. Ata se especula con que o Titanic levaba na súa adega un cargamento de botellas de Augas Lérez.
O esplendor deste balneario, no que se reunían grandes figuras políticas da época como Montero Ríos, González Bicada, Bugallal, Vincenti, Cobián Roffignac ou o marqués de Riestra, así como ilustres visitantes como Canalejas, a infanta Isabel de Borbón, o exsultán de Marrocos Muley Haffid e numerosos médicos, xornalistas e escritores ingleses, durou ata o ano 1914.
Co estalido da Primeira Guerra Mundial, Casimiro Gómez, que bautizara á súa leira co nome de Villa Buenos Aires, volveu a Arxentina para converterse en provedor dos países que participaban na gran guerra. Regresou ao terminar o conflito bélico, pero para entón a moda dos balnearios pasara, Villa Buenos Aires converteuse nunha granxa e o balneario entrou nunha espiral de decadencia que parece non ter final.
Relacionadas:
-
Retiran plásticos e residuos das praias de Baltar e A Lanzada
Por Redacción |
-
Proxectan a eliminación de especies invasoras nun treito do río Lérez que discorre por Santo André de Xeve
Por Redacción |
-
Así eran as botellas de auga mineral-medicinal do Balneario do Lérez
Por Redacción |
-
'Miss Ledyia', a primeira ficción do cinema galego, regresa a Pontevedra cen anos despois
Por Redacción |
-
Xa está completa a senda do Lérez pola marxe dereita do río ata a praia de Couso
Por Redacción |