Catro clans familiares do Vao, cada un liderado por unha matriarca, recoñeceron este xoves que entre setembro de 2017 e novembro de 2018 dedicáronse á venda de drogas neste poboado chabolista de Poio utilizando un sistema organizado de tal forma que se ían turnando por semanas para garantir a subministración de forma continua á clientela.
Ocorreu este xoves na sección cuarta da Audiencia Provincial de Pontevedra. Estaban citados para un xuízo, pero finalmente evitouse a súa celebración porque todos alcanzaron un acordo de conformidade co fiscal Antidroga, Pablo Varela. Todos confesaron os feitos.
Unha das avogadas defensoras, Noemí Martínez González, explicou que un dos motivos que xustifica este acordo é que no Vao de Abaixo, onde actuaban e aínda residen os acusados, "non se está cometendo neste momento ningún tipo de actividade delituosa". É unha evidencia "de gran relevancia a efectos de política criminal" que levou á rebaixa das penas.
Un total de 22 persoas están acusadas nesta causa, aínda que tan só 21 chegaron a xuízo porque un deles faleceu durante a fase de instrución. Por clans, foron entrando todos eles á sala de vistas da Audiencia Provincial de Pontevedra, recoñeceron os feitos e tamén as penas ás que serán condenados, que van entre os dous e os cinco anos de prisión.
Algúns chegaron a cumprir xa entre sete e 14 meses de prisión preventiva e na actualidade tan só un dos acusados atópase en prisión, José Salazar Jiménez.
Os catro clans que se dividían a venda de droga eran: 'Clan de la Coneja', 'Clan de los Familiares', 'Clan de la Joaquina' e 'Clan de la Magdalena'. Todos eles, liderados por mulleres. As catro matriarcas cumprirán a mesma condena: tres anos de prisión e unha multa de 2.000 euros por un delito contra a saúde pública e seis meses de prisión por un delito de integración en grupo criminal.
O 'Clan de la Coneja', liderado por María Dolores Jiménez Gabarre, sentou no banco dos acusados a sete persoas, incluída a matriarca. Deles, catro cumprirán catro anos de prisión, tres anos e medio por un delito contra a saúde pública e seis meses por integración en grupo criminal, ademais de 2.000 euros de multa. Os outros dous cumprirán dous anos de prisión o pago dunha multa de 1.000 euros por un delito contra a saúde pública. Estes dous non foron condenados por integración de grupo criminal.
O 'Clan de los Familiares0 está liderado por María de los Ángeles Salazar Jiménez e sentaron no banco outras cinco persoas, seis con ela. Neste clan, a pena maior cumpriraa Manuel Salazar Jiménez, que cumprirá cinco anos de prisión e o pago dunha multa de 50.000 euros, catro anos e medio por un delito contra a saúde pública e seis meses por integración en grupo criminal.
Ademais, unha acusada deberá cumprir tres anos e medio, tres anos de prisión e unha multa de 2.000 euros por un delito contra a saúde pública e seis meses de prisión por un delito de integración en grupo criminal. E outros tres cumprirán dous anos de prisión e o pago dunha multa de 1.000 euros por un delito contra a saúde pública.
O 'Clan de la Joaquina' lidérao Julia Jiménez Jiménez. Por este clan chegaron a xuízo seis persoas, aínda que tamén estaba acusado un sétimo que xa faleceu. Nesta familia, dúas acusadas -ademais da líder- deberán cumprir tres anos e medio, tres anos de prisión e unha multa de 2.000 euros por un delito contra a saúde pública e seis meses de prisión por un delito de integración en grupo criminal. E outros tres, dous anos de prisión e o pago dunha multa de 1.000 euros por un delito contra a saúde pública.
O 'Clan de la Magdalena' ou 'la chunga' lidérao Magdalena Salazar Suárez. No seu caso, só ela chegou a xuízo por estes feitos.
O xuízo celebrouse na Audiencia cunha gran expectación mediática e tamén cidadá, pois decenas de familiares dos acusados estiveron durante toda a mañá no exterior do edificio xudicial agardando o final do xuízo.
Ademais, deixou imaxes rechamantes como os comportamentos en certo xeito chulescos de varios dos acusados, que abandonaron a sala de vistas entre miradas desafiantes e xestos como unha 'peineta' ou o símbolo de vitoria dirixidos á prensa. Un chegou a pedir aos fotógrafos que cubrían o xuízo: "sacadnos guapos".
A Garda Civil desarticulou en 2018 a actividade destes catro clans. Desenvolvían a súa actividade de modo sostido e estruturado, integrando os seus labores persoais conforme aos seus lazos familiares. As súas funcións asignábanse en función da súa pertenza a unha das familias. A coordinación destes clans aseguraba que a distribución de estupefacientes se mantivese sen solución de continuidade, repartíndose por semanas os grupos familiares aos que pertencían os acusados a tarefa de atender aos toxicómanos que visitaban regularmente O Vao.
O modo de actuación sostido polos acusados estaba guiado tanto a asegurar a permanente atención das necesidades de abastecemento dos adquirentes e consumidores finais das substancias, como a repartir os beneficios do seu labor criminal entre os acusados en función do que cada grupo familiar recadase na semana na que se lle asignaba a venda de estupefacientes no poboado.
Tamén tiñan un modo de presentación de substáncialas estupefacientes homoxéneo, en doses preparadas en pequenos envoltorios de plástico anudados en forma de gravata que cada grupo familiar facilitaba aos clientes, ben para levar a dose adquirida fóra do poboado, ou ben para que as puidesen consumir de modo inmediato á súa venda nos respectivos inmobles e habitáculos por cada clan dispostos.
Cada grupo familiar dispoñía para o seu emprego na semana en que tiña asignada a distribución lucrativa de estupefacientes, unha chabola acondicionada para recibir a clientela, de maneira que puidesen consumilas de modo inmediato nestes locais dotados con bancos corridos e mesas nas que os acusados lles proporcionaban materiais precisos para o consumo de estupefacientes, como o papel de aluminio necesario para a inhalación das doses de heroína.