O Pazo de Lourizán, declarado Ben de Interese Cultural

O Consello da Xunta aprobou este luns o decreto polo que se declara Ben de Interese Cultural (BIC), na categoría de monumento, o Pazo de Lourizán.

Segundo explicou en rolda de prensa o presidente da Xunta, Alfonso Rueda, trátase dun emblema do patrimonio cultural de Galicia e que "destaca polo súa singularidade arquitectónica, histórica, paisaxística e técnica", indicou.

A declaración chega tras os informes favorables emitidos pola Real Academia Galega de Belas Artes, a Escola Técnica Superior de Arquitectura da Universidade da Coruña e o Consello da Cultura Galega, despois de que a Consellería de Cultura, Lingua e Xuventude iniciase este procedemento en maio de 2023 para poñer en valor o seu papel declarado como exemplo de arquitectura civil de estilo ecléctico.

Tal e como explicou o presidente, a protección abrangue un amplo conxunto patrimonial de grande singularidade, que inclúe "o edificio principal, construído a comezos do século XX baixo o deseño de Jenaro de la Fuente Domínguez, así como as instalacións auxiliares", fontes, muíño, invernadoiro, estanques e o arboredo histórico, considerado un dos máis destacados de Europa.

O decreto subliña o seu valor arquitectónico e artístico como "exemplo do estilo ecléctico" influído polo estilo do Segundo Imperio Francés, pero tamén o seu valor etnolóxico, histórico e científico, en canto a que é espazo vinculado á historia institucional galega e á "formación e innovación no eido forestal".

Este recoñecemento pon en valor a evolución histórica do conxunto, desde o seu uso orixinal como granxa agrícola ata converterse nunha quinta señorial de recreo con carácter representativo e institucional, manténdose hoxe como un referente de cultura e natureza únicos da cidade de Pontevedra e da paisaxe galega.

Ademais, tamén destaca a súa vinculación con Eugenio Montero Ríos como personalidade política da transición ao século XX, as diferentes mencións na documentación e literatura ao Pazo, así como o feito de que os seus xardíns como lugares en que puideron acontecer momentos e decisións políticas relevantes.

O expediente inclúe o mapa de delimitación do ben e a súa contorna de protección, que recolle a totalidade do predio e dos elementos arquitectónicos, naturais e paisaxísticos que conforman o Pazo de Lourizán.

A delimitación responde á morfoloxía do terreo e á integración visual e funcional dos espazos protexidos, incluíndo accesos, camiños, zonas axardinadas e edificacións vinculadas ao uso orixinal e actual do conxunto.

O decreto establece para o Pazo un nivel de protección integral, o cal garante a conservación de todos os elementos e impón a obriga de obter autorización previa da Dirección Xeral de Patrimonio Cultural para calquera intervención.

Esta figura de protección permitirá preservar a súa identidade histórica e cultural, e orientar os futuros usos segundo os criterios establecidos pola Lei 5/2016 do patrimonio cultural de Galicia.

Rueda lembrou que a Xunta está a investir "máis de 17,3 millóns de euros na restauración e rehabilitación" do Pazo de Lourizán para abrir o complexo "ao conxunto da cidadanía".

Unhas obras que arrancarán ao longo deste ano coa previsión de que estean rematadas a finais de 2026 ou comezos de 2027.

Con esta nova declaración, Galicia suma xa 785 bens de interese cultural, dos cales 112 foron declarados desde a entrada en vigor da Lei de 2016, consolidando o compromiso da Xunta coa protección do patrimonio cultural galego.