Yolanda e Alfonso, unha parella eterna para axudar a preservar a tradición mexicana en Pontevedra

Pontevedra
29 de outubro 2023

A asociación Mexicanos en Galicia celebra por primeira vez o Día de Mortos na cidade cunha ofrenda en Casa Maya dedicada ás parellas que se prometen amor eterno. Unha foto dos avós do chef do restaurante encabeza o Altar, no que non falta ningún dos elementos típicos desta celebración tan arraigada no seu país 

Altar de mortos en Casa Maya
Altar de mortos en Casa Maya / Mónica Patxot

México non se entende sen as súas tradicións e, entre elas, unha das ineludibles é a celebración do Día de Mortos, na que os días 1 e 2 de novembro hónrase a memoria dos defuntos dunha forma alegre e colorida. Preservar eses costumes é unha das finalidades da asociación Mexicanos en Galicia, que este ano, por primeira vez, organizou un Altar de mortos en Pontevedra para axudar a conservar as súas raíces. 

O lugar elixido foi Casa Maya, un restaurante da rúa Virxe do Camiño no que desde hai días clientes e transeúntes detéñense a observar a súa ofrenda, que está dedicada ás parellas que se prometen amor eterno e conségueno, chegando xuntas ata a morte. 

Unha foto dunha desa parellas coroa o Altar. É a de Yolanda e Alfonso, os avós de Jorge, o chef de Casa Maya, que faleceron en 2019 e 2021 con tan só dous anos de diferenza tras pasar toda a vida xuntos.

"Le dedicamos la ofrenda a ellos y a las parejas que llegan hasta la muerte", explica Natali, a co propietaria do restaurante xunto con Jorge. E, ademais da foto, outro elementos lembran a Yolanda e Alfonso neste Altar.

A idea do Altar de Mortos é ofrecer aos defuntos as súas comidas favoritas porque ese día os seus espíritos volven a casa e, desta forma, poden gozar do que máis lles gustaba en vida. Por iso están ben representados o pan de mortos que tanto lle gustaba a ela nin o Tequila 1800 e o whisky que adoitaba beber el.

Non falta o papel picado, que simboliza a unión entre a vida e a morte; as caveiriñas de azucre, que representan a outros defuntos; auga para mitigar a sede do morto; flores para a vida eterna e como guía para o seu regreso; candelas que iluminan o camiño de regreso; copal e incenso para un paso da vida á morte alleo aos malos espíritos; ou cruz de cinza para purificar o espírito do morto. 

Desde que Casa Maya instalou este altar, son moitos os que se deteñen a miralo e sacarse fotos con el, a modo de Photocall. Eses xestos agradan a Natali, que con este Altar, busca que se coñezan máis as tradicións da súa México natal.

Natali insiste en que "para nosotros es muy importante respetar nuestras tradiciones", por iso é polo que lle alegrara que Mexicanos en Galicia elixise Casa Maya como a súa sede en Pontevedra e, por primeira vez, instalasen un Altar de Mortos na cidade. 

Non sería posible sen Julia Acevedo, fundadora de Mexicanos en Galicia, e os artesáns cos que colaboran, pois neste Altar prima o feito a man. 

Ademais deste Altar de mortos, en casa Maya incorporan outro elemento tradicional da cultura mexicana nestes días, unha 'Calaverita literaria' nunha das paredes do local. Trátase dunha composición tradicional mexicana con versos e ton irónico sobre persoas vivas ou mortas.

"A Casa Maya, la catrina llego a cenar y de todo pidió, estaba delicioso que un poco engordó. Se quería llevar al chef, pero lo dejó a cambio de muchos tacos qué fue lo que más le gustó", di a primeira das que decoraron a parede, escrita por Natalí. 

Para esta moza mexicana é importante divulgar e preservar as tradicións e tamén facer comunidade, por iso Casa Maya participará tamén o 4 de novembro na Festa de Mortos que organizará en Vigo Mexicanos en Galicia, na que haberá mercado e talleres de artesanías, comida auténtica mexicana, tenda de produtos mexicanos; lotería mexicana; mariachi; lectura de lenda; e un Altar de mortos dedicado aos avós.