A odisea dun pontevedrés rodando en solitario polo Camiño de Santiago: hipotermia, tormentas e tornados
Por María José Pita
"Caeu un raio ao meu lado que explotou o camiño", explicaba Jorge Cubela nun dos vídeos que a diario enviaba á súa familia para informarlles da súa peregrinación en bicicleta polo Camiño de Santiago.
- E ao ver eses vídeos a túa familia non che pedía que volveses?
"Si, cando houbo tormentas... E cando se me asolagou o teléfono, preocupáronse ao non saber de min... E non lles gustaba que me quedase algunhas veces a durmir só na tenda, na montaña ou no camiño", respóndenos a través do whatsapp. Unha mensaxe que xa nos avanza algúns dos retos aos que se tivo que enfrontar este avogado pontevedrés de 48 anos na súa travesía pola Ruta Xacobea desde Francia. Os puntos suspensivos, neste caso, cobran todo o sentido, como puidemos comprobar ao coñecer o relato completo da súa fazaña.
"Eu rodo dúas etapas pola mañá e pola tarde fago unha e aí estou só", comenta Cubela. E nesta situación foi cando se topou coa violenta tormenta que case dá ao traste co seu proxecto. "Foi unha tormenta eléctrica terrible, caeume un raio como a tres metros de distancia que me sacudiu o corazón", engade, á vez que pon énfase na frase, co susto aínda no corpo.
A meteoroloxía cambiante levoulle mesmo a presenciar fenómenos totalmente inusuais. "A verdade é que o que pasou hai dúas semanas no centro de España foi como do fin do mundo, eran case as 7 da tarde e de súpeto xa era de noite. Ía rodando só, e preto de Astorga vin de lonxe un tornado como o das películas, ata saíu nas noticias, que levou o tellado dun colexio por diante, e todo iso en menos dunha hora, o cambio de tempo era rapidísimo", apunta.
De verse arrastrado polo tornado Cubela salvouse por moi pouco. Caso ben distinto foi o da forte sarabiada que sufriu nunha etapa anterior, cando rodaba polas estradas burgalesas, e que supuxo unha gran ameaza para a seguridade sobre a bicicleta. "Antes de chegar a Burgos caeume a sarabiada do século, eu na vida, foi horrible, baixaron as temperaturas de súpeto como 20 graos, e caéronme unhas pedras na cabeza e nas costas tremendas". A saraiba produciulle danos leves, por fortuna, e unha vez recuperado, agardáballe unha grata sorpresa.
"Vin o cartel de Atapuerca e decidín desviarme da ruta". Movido pola súa curiosidade, Cubela interesouse por coñecer a contorna do xacemento de Atapuerca, xa que era consciente de que non podería achegarse demasiado ao só estar permitida a visita en grupos organizados e previa cita. "O garda de seguridade de Atapuerca flipaba, dicíame que facía anos que non vía peregrinos chegar ata alí, compadeceuse de min e deixoume entrar", con tal sorte de que unha investigadora que estaba a traballar no lugar convidoulle a acompañarlle a ver "a sima dos ósos, que non se pode, só para visitas guiadas e técnicas, e eu entrei e ensináronme onde apareceu o cranio 5".
A narración de Jorge Cubela está chea de anécdotas e resulta difícil seleccionalas. Algunhas nos arrincan un sorriso: "Ás 6 da mañá sooume unha alarma perimetral que teño, espértome, collo o spray antipementa e cando me asomo, estaba totalmente arrodeado de vacas salvaxes a 1.400 metros de altitude nos Pireneos". Pero vaia por diante que este intrépido peregrino atopábase totalmente só, durmindo no monte ou en descampados xunto á estrada. "En Francia podes facer acampada libre pero só se pos a tenda ao caer o sol e a recolles ao amencer, na parte española xa non", acláranos.
Compartir pequenos tramos con outros peregrinos e saber das súas vidas e as súas motivacións, como un portugués que quería dar un xiro vital ao cumprir os 50 anos, unha muller holandesa que ía descalza ou un home norteamericano con obesidade que inopinadamente camiñaba extenuado, queimado polo sol, sen alimentos e sen auga, e ao que Cubela non dubidou en axudar. "Á fin e ao cabo eu en bicicleta podíame achegar ata algunha vila próxima a repoñer alimento e bebida pero este home só atopábase moi mal". Estas situacións límite son momentos que o pontevedrés atesoura.
Mesmo el mesmo puido comprobar a solidariedade nas súas propias carnes. "Antes de chegar a Pamplona eu xa estaba roto, porque a verdade é que apenas adestrara, e púxenme unha camiseta de hai 29 anos orixinal do mítico ciclista Miguel Induráin que me costou moito conseguir en ebay. Como ía con 12 quilos e non podía máis, tres ciclistas víronme e empezaron a berrar 'Induráin, un peregrino Induráin'. Hai moitísima afección en Navarra. Déronse a volta e axudáronme, empezáronme a empuxar, e despois leváronme ata a casa de Induráin en Villava, a ver a súa estatua, e logo ata un hotel en Pamplona para pasar a noite e recuperarme".
A pesar destes bos momentos, e tras superar os adversos meteorolóxicos, houbo un punto crítico no que Jorge Cubela pensou en abandonar, tras enfrontarse a unha hipotermia.
"Cometín un erro porque decidín durmir na Cruz de Ferro, nos montes de León, a 1.600 metros de altitude e 5 graos centígrados. As condicións empeoraron moitísimo e ás 5 da mañá xa non podía co frío, cos calcetíns mollados e non tiña maneira de quentarme. Podía terme quedado alí. Tiña dúas mantas térmicas, unha púxena debaixo do colchón e coa outra rodeeime porque o saco xa non me protexía do frío, pero nada. Foi un erro porque debín pasar a noite máis abaixo", confesa. Precisamente nesas xornadas Protección Civil tivo que auxiliar a varios peregrinos, así que, a pesar de todo "o balance é positivo", insiste o pontevedrés.
Jorge Cubela percorreu en 11 días os 779 quilómetros do Camiño de Santiago como certifica a "compostela" que obtivo unha vez chegou á cidade do Apóstolo. "Vacineime de Pfizer o xoves e ao día seguinte saín cunha PCR feita para Francia, facturei a bicicleta ata Irún, monteina de noite e xa empecei a pedalear na fronteira día e medio por Francia ata Saint Jean Pied de Port, que é onde empecei o Camiño".
Fíxoo por un reto persoal, "unha mestura de aventura, soidade, superación e turismo", confírmanos. Con todo, a desconexión non foi absoluta, xa que contactaba co seu ordenador portátil co seu despacho de avogados ("as miñas compañeiras axudáronme moito para que eu puidese traballar a distancia", agradece) e coa familia, con especial mención ao seu fillo de 14 anos que en Semana Santa compartiu unhas etapas para axudarlle a preparar este reto que vén de superar con nota.