José Freire
Pelotas de goma
O uso deste material antidisturbio provocou nos últimos anos algunha lesión grave, como perda dun ollo. O seu uso está regulado para os corpos estatais, autonómicos e locais (Corpo Nacional de Policía, Garda Civil, Ertzaintza, Mossos d`Esquadra e algunhas policías locais), e con todo producíronse lesións graves e irreversibles en varios cidadáns. Nos dous últimos anos, tras un longo paréntese sen incidentes graves que apuntar, volveu a poñerse en cuestión, nunha parte da opinión pública, a utilización polas Forzas e Corpos de Seguridade en España deste medio disuasorio.
A utilización das "pelotas de goma" no Corpo Nacional de Policía está regulada de forma estrita e autorízase a súa utilización só en graves altercados de orde pública e por persoal especializado, que recibiu adestramento específico para o uso das mesmas.
Este medio disuasorio, ben empregado, permite manter e/ou establecer un espazo de seguridade de máis de cen metros entre a primeira liña de manifestantes e funcionarios policiais nos casos en que haxa manifestantes agresivos, que arroxan "cócteles Molotov", pedras, botellas, etc. contra os axentes, ou usan barras de ferro ou paus como armas, o que evita en bastantes casos que se produza un enfrontamento final corpo a corpo, que pode ter consecuencias graves de lesións nuns e outros. Ademais, a soa presenza do arma longa coa bocacha actúa de efecto disuasorio, sendo incrementada esta disuasión, como método inmediatamente anterior á utilización das pelotas de goma, co lanzamento de "salvas" ou disparos sen proxectil.
Os funcionarios do Corpo Nacional de Policía pertencentes ás Unidades de Intervención Policial son adestrados todos os anos sobre o manexo das "pelotas de goma" no Centro de Especialización Permanente por duración dunha semana. Nese tempo practican operativamente co devandito medio material, permitindo estes exercicios detectar e emendar posibles fallos de uso e adaptalos á realidade social para ser utilizados adecuadamente nas intervencións de orde pública que o requiran.
Tendo en conta a gravidade das lesións producidas pola utilización das "pelotas de goma" polos distintos corpos policiais, a recomendación da Unión Europea, as poucas lesións que puido producir a utilización deste material antidisturbio polo Corpo Nacional de Policía e a normativa estrita que regula a súa utilización polo devandito Corpo, non parece adecuada a restrición da súa utilización, e menos tendo en conta a situación actual de medios humanos e materiais dos que dispón o Corpo Policial.
A retirada das "pelotas de goma" suporía unha perda operativa no mantemento e restablecemento da orde pública e a seguridade cidadá, naqueles disturbios que pola súa gravidade aconselle a utilización dun medio disuasorio activo. Nalgúns países retiraron as pelotas de goma pero usan balas de goma, máis perigosas, e gases lacrimóxenos, con risco para persoas con problemas respiratorios. Trocalas pelotas por algún destes elementos parécenos un cambio a peor. O Corpo Nacional de Policía non dispón actualmente dun medio antidisturbio menos lesivo para as persoas que poida substituír ás "pelotas de goma" e que faculte as mesmas garantías operativas. De producirse cun medio substitutivo esta garantía só en parte, consideraríase necesario o incremento substancial de efectivos policiais nas intervencións de orde pública, así como a dotación de máis e mellores elementos de seguridade individual dos funcionarios, ao aventurarse un número maior de enfrontamentos corpo a corpo con aquelas persoas que realicen a desorde pública. Iso comporía o duplicar o número total de funcionarios da especialidade de 2800 a preto de 6000 e a actual situación económica non está para ilo.
O adestramento no uso do material, o cumprimento da estrita normativa de uso do devandito medio (nunca a menos de 100 metros, nunca se dispara directamente aos manifestantes senón ao chan), carga adecuada e pelotas de última xeración, moito máis elásticas e menos duras que as de fai uns anos, e polo tanto menos lesivas, son elementos que poden garantir o que non se produzan lesións graves nas persoas.
16.12.2012