Tribuna Viva
A xustiza decide que a ría non é nosa
Chámome Josefa e nacín un día de san Xosé do ano 1926, nunha casa entre a igrexa dos Praceres e o que hoxe coñecemos como a estrada vella a Pontevedra.
Desde aquel ano de 1926 a este 2023 vin e vivín moitas cousas: o retorno de meu pai da Arxentina, o golpe de estado e a Guerra Civil, unha Guerra Mundial, a chegada da democracia... Mentres tanto, casei, tiven fillos, netas, incluso bisnetos, quedei viúva, orfa, e traballei sen descanso para sacar a miña familia adiante.
En todo este longo traxecto vital tocoume tamén asistir, como vítima muda, á destrución de Lourizán, a parroquia na que nacín e na levo vivindo xa case 97 anos.
No ano 1963, en plena ditadura franquista, o ditador Francisco Franco inauguraba unha fábrica de pasta de papel no corazón da ría de Pontevedra, acabando cunha praia de grande riqueza natural e sona entre os veraneantes.
Dirán algúns que non houbo oposición, pero eu sei ben que a houbo; ademais, parece que hai quen quere esquecer que foi resultado da acción dun goberno ditatorial que impuña a súa vontade con independencia da opinión veciñal.
Chegou a democracia, e a fábrica continuou, ata ser privatizada no ano 2001 nun golpe de efecto para beneficio duns poucos amigos dos dirixentes do Partido Popular. Aínda así, seguiamos a ter como horizonte esperanzador o ano 2018, no que en teoría remataba a concesión de terreos públicos feita en tempos da ditadura.
Nin con esas: non hai acougo para o pobre. No ano 2016, un goberno provisional decidiu, desde Madrid e sen saber nada da nosa realidade, prorrogar a concesión. Como ían permitir que os seus amigos perdesen capital? Outro golpe máis que novamente acababa coa esperanza de ver a miña casa libre desa fábrica noxenta antes de morrer.
Porén, grazas á labor incansable da Asociación pola Defensa da Ría, e tamén de Greenpeace e do concello de Pontevedra, o caso da prórroga chegou ata a Audiencia Nacional, quen en xuño de 2021 a declarou ilegal.
Sería posible que finalmente, case 60 anos despois, o monstro fose desaparecer? Podería ser que as miñas fillas, as miñas netas e bisnetos, asistisen á recuperación da ría? Había esperanza, aínda que cun punto de desconfianza: sabemos que moi rara vez perde o poderoso.
A sentencia do Tribunal Supremo do pasado martes día 7 é un golpe demasiado duro para alguén da miña idade.
A rabia, a tristeza, a impotencia, a dor, a carraxe acumulada, o sentimento de aldraxe e roubo do meu pasado e do futuro da miña familia xúntanse e, de novo, fan que venza a desesperanza.
Por un tempo soñei con rematar os meus días nun escenario que me achegase ao da miña infancia, no que a natureza puidese pouco a pouco ir recuperándose.
Agora o que vexo é que a miña bisneta Lía e o meu bisneto Xoel terán que seguir vendo o monstro durante toda a súa vida, igual ca min.
Josefa Dopazo Agrelo, veciña dos Praceres